Dla rodziców i dzieci w czasie zawieszenia zajęć Poradni

ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE FUNKCJE WZROKOWE

opracowane przez Panią Małgorzatę Sypkę

• Ćwiczenia spostrzegania na materiale konkretnym
  1. Rozpoznawanie treści obrazków ukazywanych:
     • w dowolnym czasie,
     • w krótkich ekspozycjach (zapamiętanie jak największej ilości przedmiotów znajdujących się na obrazku i wyliczeniu ich zaraz po przerwie).
  2. Dobieranie jednakowych obrazków:
     • swobodne dobieranie par (wg różnych kryteriów),
     • segregowanie obrazków na podstawie właściwości ich nazw,
     • dobieranie jednakowych obrazków eksponowanych w skróconym czasie, np. gra Memo.
  3. Segregowanie obrazków w grupy tematyczne:
     • wyszukiwanie różnic między obrazkami,
     • segregowanie obrazków podobnych tematycznie,
     • wyszukiwanie ukrytych szczegółów, różnic na obrazku.
  4. Układanie obrazków po lewej i prawej stronie:
     • rozpoznawanie obrazków, których położenie zostało słownie określone,
     • określenie położenia obrazka,
     • dobieranie części do całości,
     • układanie obrazków z części (wg wzoru, bez wzoru, w oparciu o zapamiętany wzór).
  5. Uzupełnianie brakujących elementów w rysunkach, obrazkach.
  6. Odtwarzanie z pamięci eksponowanych przedmiotów i wskazanie po krótkiej przerwie miejsca, na którym leżały.
• Ćwiczenia spostrzegania na materiale abstrakcyjnym

Zapoznanie z podstawowymi figurami geometrycznymi:

1. Rozpoznawanie figur płaskich: koło, kwadrat, prostokąt, trójkąt.
2. Dobieranie jednakowych par figur:
   • scalanie figur z części,
   • wypełnianie konturów większych figur mniejszymi,
   • uzupełnianie niepełnych konturów figur (dorysowywanie).
3. Dzielenie większej figury na mniejsze, następnie scalanie lub komponowanie nowych całości.
4. Różnicowanie i układanie figur geometrycznych pod względem kształtu, wielkości, koloru, kierunku położenia.
5. Dobieranie do konturów figur geometrycznych takich samych figur i nakładanie na wzór.
6. Różnicowanie kształtów literopodobnych.
7. Graficzne odtworzenie krótko eksponowanej figury.
8. Odtworzenie prostych układanek przestrzennych wg modelu.
9. Zapamiętanie jak największej liczby eksponowanych figur i wskazanie ich po krótkiej przerwie w śród innych figur oraz określenie miejsca ich położenia.
10. Rozpoznawanie znaków informacyjnych dotyczących życia człowieka w środowisku (znaki drogowe, pasy dla pieszych, litery i cyfry oznaczające autobusy i tramwaje).

• Usprawnianie analizy i syntezy, koordynacji wzrokowo – słuchowej i ruchowej poprzez czytanie i pisanie sylab, wyrazów i zdań
  1. Ćwiczenia na materiale literowym:
     • segregowanie liter,
     • różnicowanie liter o podobnych kształtach,
     • rozpoznawanie i nazywanie liter,
     • dobieranie liter wielkich i małych, drukowanych do pisanych,
     • utrwalenie kształtu liter, np.: lepienie z plasteliny, obrysowywanie szablonu,
     • wykonywanie plansz i albumów ilustrujących litery,
     • pisanie liter odpowiadających pierwszej głosce nazwy obrazka,
     • segregowanie wyrazów (takich samych, o takiej samej liczbie liter , z określoną samogłoską lub spółgłoską),
     • różnicowanie liter najczęściej mylonych (n – u, b – d, b – p).
  2. Dobieranie wyrazów tak, aby każdy następny różnił się od poprzedniego tylko jedną literą, np.: nos – kos, noc – koc
     • tworzenie wyrazów z sylab przy pomocy suwaka sylabowego,
     • tworzenie wyrazów rozpoczynających się taką samą sylabą,
     • uzupełnianie brakujących liter, sylab w wyrazach,
     • podział zdań na wyrazy (przez pocięcie i ponowne złożenie),
     • dobieranie zdań do obrazka,
     • uzupełnianie zdań obrazkami, wyrazami (w miejsce obrazka dziecko wstawia wyraz).
  3. Tworzenie tekstu z rozsypanki wyrazowej, opis ilustracji lub prezentacja własnej myśli:
     • odczytywanie napisanego tekstu, porównanie z wzorem i ewentualna poprawa,
     • układanie tekstu w oparciu o ilustrację, zapis i czytanie głośne całymi wyrazami.

ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE ZABURZONĄ SPRAWNOŚĆ MANUALNĄ

• Techniki przestrzenne
  1. Układanie:
     • z koralików, klocków, patyczków, tasiemek, różnokolorowych materiałów i elementów (np. z liści) przedmiotów, postaci, figur, kształtów,
     • układanki i rozsypanki z obowiązującymi regułami.
  2. Zabawy konstrukcyjne.
     • Orientacja w kierunkach związana z własnym ciałem, poruszanie się w przestrzeni:
     • zapoznawanie się w trakcie zabaw z kierunkami: prosto, w prawo, w lewo,
     • różnicowanie w otoczeniu wielkości i ujmowanie stosunków w przestrzeni oraz różnicowanie ilości (duży – mały, wyższy – niższy, większy – mniejszy, węższy – szerszy),
     • ćwiczenia i zabawy ułatwiające orientację w kierunkach,
     • zabawy słuchowe, np. skąd słychać głos – tam się obrócić,
     • rzucanie do celu piłek, woreczków.
  3. Lepienie:
     • ugniatanie plasteliny i zapełnianie nią różnych powierzchni,
     • lepienie cienkich wałków i obwodzenie nimi narysowanych kształtów,
     • lepienie różnych postaci ludzi i zwierząt ze szczególnym zwróceniem uwagi na części składowe: głowę, szyję, tułów, nogi, ręce,
     • zalepianie całej powierzchni kartki,,
     • ozdabianie tekturowych talerzyków elementami z plasteliny.
  4. Wycinanie typu płaskiego i przestrzennego:
     • cięcie papieru wzdłuż narysowanej linii prostej,
     • cięcie pasków papieru jednakowej szerokości (płotki, drabinki),
     • cięcie wzdłuż linii falującej,
     • wycinanie dużych i małych kół,
     • wycinanie postaci ludzkich, zwierząt, roślin,
     • wycinanie części obrazków do składania,
     • wycinanki przestrzenne – domki, samochody,
     • wycinanki z płótna, filcu.
• Techniki płaskie
  1. Malowanie jednocześnie obydwiema rękami:
     • zamalowywanie całej powierzchni dużego arkusza papieru,
     • malowanie palcami obu rąk równocześnie lub na przemian ruchem spokojnym, swobodnym.
  2. Malowanie palcem na całej powierzchni różnokolorowych linii poziomych i pionowych z zachowaniem kierunku od lewej do prawej.

3. Malowanie pędzlem:
   • linii prostych, splątanych nici, kłębuszków,
   • zamalowywanie większych płaszczyzn ruchami od strony lewej do prawej i z góry na dół,
   • malowanie wzoru,
   • malowanie linii falujących poziomych i pionowych,
   • malowanie linii spiralnych,
   • malowanie kółek od najmniejszych do największych i odwrotnie,
   • malowanie linii łamanej,
   • malowanie dużych konturowych przedmiotów.
4. Malowanie pęczkiem waty.
5. Malowanie flamastrami.
6. Rysowanie:
   • kredą na tablicy i dużych arkuszach papieru,
   • rysowanie wg instrukcji z zachowaniem podanych kierunków,
   • rysowanie linii zamkniętej: łączenie kropek, kresek w różne przedmioty, padającego deszczu,
   • wodzenie palcem po wzorze,
   • odtwarzanie wzoru w powietrzu, kalkowanie przez kalkę.
7. Wydzieranie:
   • łatwych kształtów,
   • kompozycji z kolorowych pasków.
8. Stemplowanie:
   • tworzenie różnych kompozycji: szlaczków, postaci człowieka, pojazdów, przedmiotów, domów.

• Ćwiczenia graficzne
  • kreślenie linii poziomych, pionowych, po śladzie i samodzielnie,
  • kreślenie linii falistych, kolistych,
  • kreślenie linii zamkniętych,
  • łączenie liniami zaznaczonych punktów, obrysowywanie szablonów, kopiowanie przez kalkę techniczną,
  • tworzenie kompozycji pasowych.

ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE FUNKCJE SŁUCHOWE

• Ćwiczenia oparte na materiale eksponowanym wzrokowo – słuchowym i na czynnościach ruchowych
  1. Odtwarzanie struktur dźwiękowych:
     • słuchowa analiza podanego rytmu i ruchowe jego odtworzenie poprzez: wyklaskiwanie, wystukiwanie ołówkiem (pałeczką na cymbałkach), układ kropek (np. °° °°°) z uwzględnieniem następstwa czasowego,
     • odgadywanie słyszanego rytmu i wyszukiwanie go w zestawie rytmów,
     • wystukiwanie rytmu wg podanego układu przestrzennego.
  2. Graficzne odtworzenie wysłuchanego rytmu za pomocą kresek i kółek.
  3. Porównywanie melodii znanych piosenek pod względem tempa, wysokości głosu, tonacji.
  4. Różnicowanie dźwięków różnych instrumentów muzycznych.
  5. Różnicowanie dźwięków opartych na mowie ludzkiej z innymi dźwiękami dochodzącymi ze świata zewnętrznego.
• Analiza i synteza wyrazowa zdań
  1. Wyodrębnianie zdania z mowy, pojęcie zdania, wyrazu:
     • układanie zdań i rozdzielanie ich na wyrazy,
     • wyodrębnianie wyrazu ze zdania, konstruowania zdania z podanym wyrazem,
     • wyodrębnianie wyrazów ze zdań prostych i liczenie ich.
  2. Porównywanie zdań krótkich i długich:
     • liczenie wyrazów,
     • oznaczanie wyrazów kreskami i porównywanie ich liczebności w różnych zdaniach,
     • układanie zdań o podobnej liczbie wyrazów.
• Analiza sylabowa wyrazów
  1. Pojęcie sylaby, dzielenie wyrazów na sylaby, liczenie sylab, synteza sylab:
     • podział wyrazów na sylaby,
     • określenie długości wyrazów na podstawie liczby sylab (wyrazy krótkie i długie),
     • ustalenie pozycji danej sylaby w wyrazie (na początku, w środku , na końcu),
     • wydzielanie sylab i ich wzmacnianie przedmiotowo: klaskaniem, marszem,
     • słuchowe wydzielanie i liczenie sylab w wyrazach krótszych i dłuższych,
     • tworzenie wyrazów z sylab.
  2. Określanie pozycji sylab w wyrazie.
  3. Układanie wyrazów z sylab:
     • odpoznawanie wyrazów i zdań wypowiedzianych sylabami,
     • tworzenie wyrazów zaczynających się podaną sylabą,
     • tworzenie wyrazów rozpoczynających się końcową sylabą wyrazu poprzedniego.
  4. Zmiana wyrazu przez dodanie lub odjęcie sylaby:
     • rozwiązywanie rebusów obrazkowych,
     • rysowanie bądź wskazywanie przedmiotów, których nazwy zawierają dane sylaby.
• Analiza i synteza głoskowa wyrazów – skojarzenie głoski ze znakiem graficznym (literą)
  1. Wyodrębnienie początkowej głoski w wyrazie:
     • wskazywanie przedmiotów, których nazwy zaczynają się daną głoską,
     • grupowanie przedmiotów, których nazwy zaczynają się taką samą głoską,
     • odróżnianie danych głosek od innych.
  2. Wyodrębnianie końcowej głoski w wyrazach:
     • wybór przedmiotów, których nazwy kończą się daną głoską, np.: bat, kot, kret,
     • grupowanie rysunków, których podpisy kończą się tą samą głoską.
  3. Wyodrębnianie środkowej głoski w wyrazach.
  4. Kolejne wydzielanie głosek w wyrazach.
  5. Tworzenie nowych wyrazów przez dodanie lub odjęcie głoski:
     • dodanie początkowej głoski (as – las),
     • odjęcie początkowej głoski (Alina – lina),
     • dodanie końcowej głoski (dom – domy),
     • odjęcie końcowej głoski (koty – kot),
     • układanie łańcuszka obrazków wg głoski w nagłosie i w wygłosie: nożyczki – indyk, kosz, szynka, auto, ogórek…
• Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu sylab i wyrazów
  1. Sylaby dwuliterowe:
     • tworzenie sylab dwuliterowych,
     • rozpoznawanie i czytanie sylab dwuliterowych,
     • tworzenie wyrazów dwusylabowych,
     • łączenie sylab otwartych ze stałą początkową sylabą (ma – mata, mama, mapa),
     • łączenie sylab ze stałą sylabą końcową (ta – wata, huta),
     • układanie napisów pod obrazkami.
  2. Sylaby trzyliterowe.
  3. Tworzenie dwusylabowych wyrazów.
  4. Analiza i synteza dźwiękowa wyrazów jednosylabowych.
  5. Czytanie i pisanie wyrazów trzy – i więcej sylabowych.
  6. Czytanie pojedynczych zdań.